Proje Yönetimine Giriş
Proje, Proje Yönetimi, proje yapmak, proje oluşturmak, bir projeye dahil olmak, süreç haritaları çıkarmak, proje ekibiyle bir araya gelmek, “kick-off” toplantıları düzenlemek vs, vs… Günümüz iş dünyasında hepimizin günde en az bir kere kurduğu cümlelerin içerisinde yer alıyor proje kelimesi. Peki aslında biz bir projeyi oluştururken ve yönetirken ne yapıyoruz?
Bu yazımda size projenin ve proje yönetiminin temel olarak ne olduğundan, günümüzde kullanılan metodolojilerden ve yaygın kullanımı olan sertifika standartlarından bahsetmek istiyorum.
Proje karmaşık bir sorunun çözümüne yönelik tasarlanmış, tanımlı hedef(ler)i ve beklenen bir sonucu (çıktıları) olan, toplam bütçe, insan kaynakları, teknik kabiliyetler ve yer/zaman açısından tanımlanmış sınırlara sahip, öncesinde planlanan ve sonunda belirlenen başarı kriterleri doğrultusunda değerlendirmeye tabi tutulan, sonuç odaklı, pratik çalışmalara verilen isimdir.
Kısaca belirli bir bütçe ile, belirlenen zaman planı dahilinde, önceden tanımlanmış bir hedefi elde etmek için gerçekleştirilen faaliyetler bütününe proje diyoruz.
Projeler tanımlanabilen bir ya da daha fazla sorunun çözümüne yönelik planlanmış aktiviteler olmakla birlikte, en önemli özelliklerinden biri bir defaya mahsus olarak gerçekleştirilmeleridir.
Proje, bir sonuca ulaştırılması gereken, özgün, dinamik ve süreli bir değişim sürecidir.
Bir çalışmanın proje olarak adlandırılabilmesi için;
Müşterilerin daha iyi ve daha hızlı ürün ve hizmet beklentilerine, en kolay cevap verme yönteminin proje yönetim metodolojisi olduğu ispatlanmıştır.
Proje’yi rutin işlerden ayıran temel özellikler;
- Günlük rutinin dışında sıradan olmayan faaliyetleri içerir
- Planlama gerektirir
- Önceden belirlenmiş ürün ve hizmetlere yönelik bir süreçtir
- Yukarıda da belirttiğimiz gibi başlangıç ve bitiş süresi vardır
- Gerçekleştirilen faaliyetler, projenin kapsamı dahilindeki alanlarda uzmanlık ister
- Gerçekleştirilen faaliyetlerin farklı aşamaları (fazları) bulunur
Proje Yönetimi Nedir?
Proje Yönetimi, proje kapsamında belirlenen hedefe ulaşmak için bütçe, zaman ve yine belirlenen kalite kriterlerinin göz önünde bulundurularak, gerçekleştirilen aktivitelerin doğru olarak planlanması ve denetimine verilen isimdir.
Bir projenin başarılı olarak tamamlandığını söyleyebilmek için;
- Zamanında tamamlanması
- Proje için tanımlanan bütçenin dışına çıkılmaması
- Proje başında belirlenen hedeflere ulaşılması
- Belirlenen kalite-performans gerekliliklerinin yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bilişim Proje Yönetimi
Çalıştığım sektör gereği bugüne kadar birçok bilişim projesinin içerisinde yer aldım ve bu noktada bilişim projelerinin sektörel bazda gerçekleştirilen faaliyetler ve projenin dinamikleri açısından farklılıklar gösterdiğini söyleyebilirim. Bu konu ile ilgili çok kısıtlı kaynak mevcut. Ben de temel seviyede farklılıkları özetlemek istiyorum.
Bilişim Projelerini Diğer Projelerden Ayıran Etkenler
1. Dağıtık Yapı
Projeler genellikle yeni bir ürün ya da hizmet modellemek için gerçekleştirilse de bilişim projelerinde bu durum biraz daha farklıdır. Çalışan sistemler üzerinde yapılan geliştirmeler biz bilişim proje yöneticilerini sürekli olarak mevcut alt yapı üzerinde değişiklikler yapmaya zorlar. Bu nedenle start-up dediğimiz yeni bir ürün ya da hizmet modelleme konusundaki projeler bilişim dünyasında çok fazla görülmez.
Dağıtık yapılar üzerinde çalışmanın getirdiği dez avantajlar;
- Çalışan ve iç/dış müşterilere hizmet veren yapılar üzerinde, yani mevcut ürün/hizmetler üzerinde geliştirmelerin yapılması gerekmektedir.
- Çoğu zaman sistem ve alt yapı seviyesinde bakış açısı gerektirmektedir.
- Ürün ve hizmetlerin sınıflandırılması için ciddi çalışmalar yürütülmelidir.
2. Proje Dahilindeki 3. Partilerin Sayısı
Bilişim Projeleri yapısı gereği fiziksel kablolama seviyesinden (Layer1*) yazılımın tasarımına ve ardından müşteriye sunulmasına kadar (Layer7*) birçok noktada detaylı çalıştırma gerekmektedir. Bu katmanlı çalışmanın sonucu olarak günümüzde firmalar — bünyelerinde her konuda uzman personel barındıramayacakları düşünülürse — farklı alanlarda uzmanlıkları olan 3. Parti flrmalarla çalışmaktadırlar. Projenin büyüklüğüne göre zaman zaman onlarca 3. Parti ile çalışmak zorunda kalınabilir.
- 3. Partilerin çok olmasının firmalara getirdiği zorluklar aşağıdaki gibi özetlenebilir;
- Partiler arası koordinasyonun sağlanması
- Kaynak ve zaman planlamasının doğru yapılması
- Tedarikçi yönetimi konusunda yaşanan sıkıntılar
- Bütçenin kontrol edilememesi
*bkz. OSI Modeli; http://tr.wikipedia.org/wiki/OSI_modeli
3. Endüstri Standartlarına Uyumluluk
Son 20 yılda yaşanan gelişmeler, internetin ve bulut teknolojilerinin yaygınlaşması ve özellikle son kullanıcı ve alt yapı donanım ürünlerindeki gelişmeler günümüz BT operasyonlarının yönetimini ve güvenliğini cddi anlamda tehdit etmektedir. Bu noktada kontrolü sağlamak ve müşteriler ile sağlayıcılar arasındaki güven ilişkisini pekiştirmek amacıyla günümüzde farklı sektörler ve uzmanlıklar için farklı endüstri standartları kullanılmaktadır.
Rekabeti de ciddi oranda arttıran standartlaşmanın proje yönetimine getirdiği zorluklar;
- RoR (Release over Relese) adaptasyonların sağlanması
- Endüstri standartlarına uyumun proje aşamasında gerçekleştirilmesi olarak söylenebilir
Hizmet Sürekliliğinin Sağlanması
BT altyapıları yapısı gerekli sürekli çalışmak ve kullanıcılara hizmet vermek zorunda olan sistemlerdir. Günümüzde BT artık stratejik olarak da günlük kullanıcı problemleri ile ilgilenen bir departman olmaktan çıkarak, kurumların ana stratejilerini destekleyen, ürün ve hizmetlerin tedariğinde çok önemli rol oynayan bir iş ortağı olarak görülmeye başlanmıştır. Bu sebeple özellikle altyapı üzerinde yapılan geliştirmelerde ve yürütülen projelerde hizmet sürekliliğini sağlamak her şeyden önemli hale gelmiştir. Projede zaman planını yaparken ve saha çalışmalarını planlarken bu konuya özellikle dikkat edilmelidir.
TTM Endişesi ve Piyasa Rekabeti
Günümüzde her konuda olduğu gibi Proje Yönetimi konusunda da ciddi oyuncuların olduğu bir Pazar oluşmuştur. Proje Yönetim danışmanlığı veren firmalar özellikle endüstri standartlarına uyumda ve kalite süreçleri dahilinde en hızlı çözümü sunma konusunda kendilerini hergün geliştirmektedirler. Bu konu özellikle rakipler arasında ciddi bir TTM* endişesi doğurmakta ve rekabeti arttırmaktadır.
bkz. TTM (Time to Market);http://en.wikipedia.org/wiki/Time_to_market
Yaygın Olarak Kullanılan Proje Yönetim Metodolojileri
Proje Yönetimi denildiğinde dünyada en yaygın olarak bilinen 2 farklı sertifikasyon mevcuttur. Bunlardan birincisi A.B.D. menşeili PMI (Project Management Institude) ve ilgili sertifikasyon programı PMP (Project Management Professional), diğeri ise İngiltere menşeili ve direk olarak İngiltere devleti tarafından ortaya atılan ve CCTA (Central Computer and Telecommunications Agency) tarafından geliştirilen PRINCE2 (PRojects IN Controlled Environments) sertifikasyonlarıdır. İkisi de günümüzde geçerliliğini korumakta olan ve sahip olmak için ciddi bir bilgi birikimi ve tecrübeye ihtiyaç duyulan bu sertifikasyonlar için aşağıda temel seviyede hazırladığım karşılaştırma tablosunu bulabilirsiniz;
Yorumlar